Di van demên dawîn de mijara vekirina qenalên li Başûrê Kafkasîyayê û bi navê “Korîdora Zangêzûrê” pir aktîv bûye û ji çend navendan bi carekê ve tê rojevê, li alîyekî Adirbêcanê û Tirkîyayê bi daxwazên xwe, li alîyê din, Rûsya jî di heman mijarê de derketîye pêş.
Şîrovekar Armên Pêtrosyan di gotûbêja digel “Armênprêss” ê de, li ser gotina Îbrahîm Ezîzî serokê komîtêya ewlehîya netewî û sîyaseta der ya meclîsa Îranê ku dibêje “Korîdora Zangêzûrê” gotineke derew e, ev nêrîn eşkere kir û di bin navê vê korîdorê de, pirojeyên kêmkirina hêza leşkerî û sîyasî ya Îranê li herêmê hene.
“Armanc di vê formata berjewendîyên nakok de xurtkirina opozîsîyona xwe ji alîyê her kesî ve ye. Heger em li heyama dawîn binêrin, jinûve aktîvkirina mijarê di serdana serokwezîrê Ermenîstanê Nîkol Paşînyan bo Îranê de hatîye tomarkirin, ku rêberê ruhanî yê wî welatî Elî Xamênêyî di civînê de ragîhandîye, ku ji alîyê Îranê ve, projeya “Korîdora Zangêzûrê” ne di berjewendîya Ermenîstanê de ye jî. Piştî wê li Adirbêcan û Rûsîyayê hin aktîvkirin çêbû. Ev yek bi taybetî behsa daxuyanîyên piştî serdana serokê Rûsîyayê bo Adirbêcanê dike û herwiha behsa daxuyanîya Sêrgêy Lavrov dike. Piştî van hemûyan, aktîvkirina Îranê di astên cuda de jî hat tomarkirin û nêzîkatîya tûnd ya Têhranê ji vê mijarê re careke din hat piştrastkirin”.
Li gorî Pêtrosyan, di çarçoveya taktîkên nû yên Adirbêcan û Tirkîyayê yên di mijara “korîdorê” de ji îlona sala 2023 a û vir ve, em şahîd in ku çawa pozîsyonên lîstikvanan li hev dikevin.
“Li gorî helwesta hevbeş ya Tirkîyayê û Adirbêcanê, ew proje yan jî girêdana Naxîcêvanê û Adirbêcanê wê bê cî bi cîkirin û li ser xaka kîjan welat û di bin kontrola kê de, ji xwe ji bo wan duyemîn e. Naha em dibînin ku çawa dîyardeyên pêşbazîya jêopolîtîk têne tomar kirin. Fêdêrasîyona Rûsîyayê, pirsgirêkên xwe yên li enîya Ûkraînayê û kêşeyên muhtemel yên li Kafkasya Başûr li ber çavan digire, dîsa bi vejandina belgeya 9 ê mijdarê û pêşkêşkirina derfet û erkên ku jê re hatine veqetandin, hewl dide xala astengkirinê bîne rojevê. Ji alîyê din ve tê dîtin ku alîyê îranî çawa hewl dide li hember Rûsîyayê bisekine û tekez kir ku her korîdoreke ku di nav axa Ermenîstanê re derbaz bibe ji bo Îranê nayê qebûlkirin, ji ber ku ew mijareke ewlekarîya netewî ye”.
Li gorî şirovekar, di biryarên herî dawî yên derbarê rakirina dorpêçê de, jixwe berjewendîyên Rûsîyayê û Îranê li hev tên û her yek ji wan bi rêya helwesta xwe ya li ser vê mijarê hewl dide pêgeha xwe li Başûrê Kafkasyayê bihêz bike Li gor nêrîna balyozê kar û bar ê Îranê yê li Ermenîstanê Mehdî Sobhanî, ku li gor wî xewna “Korîdora Zangêzûrê” wê ji bo wan wek xewnek bimîne, vekoler tekez kir ku her çend di cîhana îroyîn de tiştek neyê redkirin jî. Ji bo çareserîya pirsgirêka “Korîdora Zangêzûrê” vebijarkên hêzê pir kêm in.
“Derbarê daxuyanî û gotinan de, niha pêvajo bi giranî di alîyên sîyasî-propaganda û dîplomatîk de ne, ji ber ku ev pirsgirêk ne pirsgirêkek e ku têra xwe bingehên qanûnî hebin ku hewl bidin bi destê zorê çareser bikin. Di vê kêlîyê de ji nû ve aktîvkirina mijara vekirina kanalan ji alîyê Rûsîyayê ve hin armanc hene. Ew pêngavek bi armanca bihêzkirina helwêstên Fêdêrasîyona Rûsîyayê ye û ji alîyê din ve jî hişyariyek ji bo alîyên ermenî ye ku hin lûtkeyên Fêdêrasîyona Rûsîyayê hene ku berjewendîyên xwe li herêmê bi pêş bixin û bigihêjin çareseriyên wiha, berjewendîyên hevalbendê xwe yê din Adirbêcanê sûd werdigirin. Li wir alîyê Îranî derdikeve pêş, ku heman pirsgirêkê derdixe pêş û hewl dide pêngavên bihêzkirina çeperên xwe biavêje”.
Bi gotina wî, niha tu egerek nîne ku behsa opêrasîyonên leşkerî bê kirin, alî tenê di warê sîyasî û propaganda de bi hev re mijûl dibin û hewla bidestxistina berjewendîyan didin. Ji ber ku ji bilî du aktorên sereke, sûdmendên din yên pirsgirêkê jî hene, ji ber vê yekê alîyê propagandayê pir girîng e û eger alîyên rûsî û îranî li hev nekin, ne tenê ji Ermenîstanê û Adirbêcanê re, lê ji lîstikvanên din re jî peyaman dişînin, geşedanên herêmî, Tirkîyaye û Rojava ji dewletan re.
