Piştî hevdîtina Pûtîn-Elîyêv nîqaşên li ser rêya ku Naxîcêvan bi Adirbêcanê ve girêdide dîsa aktîv bûn. Di van rojên dawî de hem ji Bakûyê hem jî ji Moskvayê li ser vê mijarê daxuyanî hatin dayîn.Elîyêv di çarçoveya forûma jîngehê ya ku li welatê xwe berdewam dike de behsa mijarê kir. Mijara daxuyanîya 9 ê mijdarê jî ji alîyê Krêmlê ve hat nûkirin. Pispor ne tenê balê dikişînin ser vê yekê, piştî civîna Dewletên Amêrîkayêye Yekbûyî-Ermenîstanê-Yekîtîya Avropayê ya 5 ê nîsanê ya li Bryûsêlê, daxuyanî tundtir bûne.
Şirovekarê sîyasî Manvêl Xûmaşyan, li ser rêfêransên li ser belgeya 9 ê mijdarê ya Bakûê û Moskvayê dibêje, ne ew qas naveroka daxuyanîyên Elîyêv e ku hêjayî balê ye, lê rêza bûyeran e.
“Baş e, piştî Moskvayê divê wî çi bigota, nemaze ji ber ku Blînkên di êvara 5 ê nîsanê de gazî wî kir, piştî ku wî got ku ew daxuyanîya Alma-Atayê qebûl dike?” Piştî wê jî dîyar e ku divîyabû li hemberî alîyê Rûsyayê çok bidaya. Elîyêv îro mirovekî girêdayî ye, di rewşeke pir xerab de ye: ji alîyekî ve êrîşî Rûsyayê dike, ji alîyê din ve êrîşî Rojava dike. Ji ber vê yekê ne hewce ye ku meriv wan daxuyanîyan cidî bigire, heke li bendê be ku bûyerek din, bo nimûne danûstandinên li Rojavayê yan jî li Dewletên Amêrîkayêye Yekbûyî bê kirin, ew ê bi tevahî tiştên cuda bibêje. Lê niha ew çûye Moskvayê, bi taybetî ji ber ku rûsa leşkerên xwe yên aştîparêz vekişandine, dîyar e ku divê Pûtîn xweş bike”.
Serokkomarê Adirbêcanê piştî hevdîtina bi serokê Fêdêrasîyona Rûsyayê re ragîhand ku biryara vekişandina hêzên aştîyê yên rûsî ji Qerebaxa Çîya li ser esasê şêwira Bakûyê û Moskvayê hatîye dayîn û ev yek jî têkilîyên di navbera Adirbêcanê û Rûsyayê de xurt kirîye.
Piştî hevdîtina Pûtîn-Alîyêv, Moskvayê û Bakûyê jî mijara “Korîdora Zangêzûrê” nû kirin. Li gorî azêrîzan Tatêv Hayrapêtyanê, Bakû rastîyan bi şaşî ji civaka navneteweyî re radigihîne.
Elîyêv destnîşan kir ku helwesta wan pir zelal e.Divê rêz li danezana sê alî ya ku di 10 ê mijdara sala 2020 î da hat îmzekirin bê girtin û ji Adirbêcanê bi rêya axa Ermenîstanê va ketina bejahî ya Naxîçevanê bi mêxanîzmayeke kontrol û ewlehîyê ya navneteweyî bê garantîkirin”.
Analîst Xûmaşyan bi bîr xist ku ew welatên ku bendên wê bi cîh neanîne, behsa rêzgirtina ji daxuyanîya 9 ê mijdarê dikin. Şirovekar dibêje, girtina korîdora Laçînê berovajî xalên daxuyanîya 9 ê mijdarê bû û bi bîr xist ku li ser vê yekê paqijkirina etnîkî li Arsaxê pêk hat.
Nûnerê fermî yê wezîreta derve ya Rûsyayê jî derbarê daxuyanîya sê alî ya 9 ê mijdara sala 2020 î de axivî. Karê xwe didomîne û pakêta peymanên sê alî ku ji alîyê serokên Rûsyayê, Ermenîstanê û Adirbêcanê ve hat qebûlkirin, girîngîya xwe didomîne. Marîa Zaxarovayê gotîye, yek ji sê partîyan ew peyman betal nekirin.
“Hem li Bakûyê û hem jî li Moskvayê her kes têdigîhê ku 9 ê mijdarê di rastîyê de daxuyanî nayê dayîn. Heta ku baregeha Rûsyayê ji Gorîsê hat derxistin jî, tê bîra te ku çend roj berê hêzên aştîyê yên rûsî derbasî Gorîsê bûn, paşê derketibû holê ku ew ji bo komkirina qereqolên li wir hatine bicîhkirin, ji bo yek armancê hatine bicihkirin, ji bo ewlehîyê, bi navê “Korîdora Zengîzûrê“ û heger ew jî bigirtana. Dibe ku gotinên Moskvaye, Bakûyê û heta Yêrêvanê jî hebin, lê ji bo nirxandina sîyaseta rast divê bertekên Bruyûsêlê û Waşîngtonê bişopînin”.
Di xala 9 a da daxuyan ya 9 ê mijdarê de tê gotin ku li herêmê hemû têkilîyên aborî û veguhestinê tên vekirin. Komara Ermenîstanê ji bo ku di her du alîyan de tevgera bê astengî ya hemwelatî, wesayît û barhilgiran organîze bike ewlekarîya ragîhandina veguhestinê ya di navbera Adirbecan û herêmên rojavayê Naxîçevan de garantî dike.
Ermenîstanê gelek caran daxuyandibû ku ew di çarçoveya hiqûqa xwe ya li ser wê rêyê de cîbicîkirina vê bendê dihesibîne.
